علل الشرائع (ترجمه مسترحمی)فلسفه احکام اسلام ترجمه‌ای است از کتاب علل الشرائع اثر شیخ صدوق رحمة‌الله‌علیه که به اهتمام آقای سید هدایت الله مسترحمی صورت گرفته است. این اثر ابن بابویه حاوی احادیثی است که بیانگر حکمت احکام و علت برخی اشیاء، حوادث تاریخی و تکوینی است. ۱ - اصول ترجمهمترجم در مسیر ترجمه از آغاز تا پایان کار به طور کلی باید دید خود را بر سه محور اصلی متمرکز کند: ۱) انتخاب صحیح سبک و شیوه ترجمه؛ ۲) توجه به اصول و مبانی لازم ترجمه؛ ۳) فرآیند ترجمه. گام اول مترجم در ارائه یک اثر خوب از خود بر این اصل استوار است که از همان ابتدای کار بداند با چه زبانی (سبک) ترجمه کند در غیر این صورت، ناهمخوانی فراوانی در کار او رخ می‌نماید و تاثیر کار او به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. که یکی از سبک‌ها و شیوه‌های ترجمه، ترجمه تحت اللفظی است. هدف مترجم در این نوع ترجمه، انتقال معانی الفاظ به زبان مقصد و انعکاس ساختارهای زبان مبداء در ترجمه است یعنی مترجم سعی کرده است که برای هریک از کلمه‌های متن اصلی، مرادف و یا معادل مناسبی پیدا کرده معنای هر یک را مقابل و یا زیر هر واژه بنگارد اصل دوم بهره گیری از اصول و مبانی لازم ترجمه که عبارتند از: آشنایی با زبان مبداء و فهم درست متن مبداء، آشنایی و تسلط کافی بر زبان مقصد، آشنایی با زبان شناسی مقابله‌ای، امانت داری در ترجمه. این اصول چهارگانه در همه ترجمه‌ها مورد توجه باید قرار بگیرد. ۲ - نگاهی به ترجمه این کتاببا توجه به مسائلی که بیان شد ترجمه حاضر تا حدودی بسیار زیادی توانسته است که از این اصول پیروی و در این زمینه موفقیت نسبی پیدا کند. از طرف دیگر آنچه در رابطه با این ترجمه بیان شد با هدفی که مترجم در مقدمه کتاب آورده شده مورد بررسی قرار گرفته و خود مترجم اذعان دارد که ترجمه او لفظ بلفظ و در بعضی از روایات نقل به معنی است و هر کلمه، جمله و مطلبی که نیاز به توضیح و شرح داشته توضیح و شرح آنرا در بین پرانتز و در صورت گستردگی آنرا در پاورقی گنجانده است و کوچک‌ترین تصرفی در اصل عبارت حدیث ننموده است و آنرا با ادبیات معاصر و امروزین نگارش نکرده است. [۱]
علل الشرائع (ترجمه مسترحمی)، سید هدایت الله مسترحمی، ص۵.
۳ - اشکالات این اثراین ترجمه، فاقد متن اصلی (عربی) می‌باشد لذا تطبیق متن با ترجمه برای خواننده میسر نیست لذا فرصتی برای خواننده بوجود نمی‌آورد تا اظهارنظر قطعی در خصوص معادل یابی واژه نماید. مترجم برای اختصار و کم نمودن حجم کتاب سلسله سند روان حدیث را نیاورده است و تنها به ترجمه متن حدیث اکتفا نموده است. مترجم از ۶۴۷ باب علل الشرائع فقط تا باب ۱۲۰ را در یک جلد ترجمه نموده است. در آخر کتاب دو فهرست آمده است: فهرست مطالب و فهرست پاورقیها به ترتیب تهجی (الفباء). ۴ - نسخه شناسینسخه حاضر توسط چاپ مصطفوی با عنوان چاپ ششم به تاریخ اسفند ۱۳۶۶ منتشر شده است. ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مجموعه آثار شیخ صدوق، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |